در ضرورت سالم سازی فرهنگی

لطفا هوا را آلوده نکنید!

در نگاه اوّل شاید به نظر بیاید که در این مطلب می خواهم به بحث آلودگی هوا بپردازم امّا موضوع مورد بحث من مهم تر از این حرف هاست.

                                                     

بگذارید برای شروع بحث از این داستان استفاده کنیم:

یک روز موشی ها به انبار گندم مزرعه‌ای حمله کردند. کشاورز تله موشی برای حل این مشکل کار گذاشت. یکی از موش ها موضوع را فهمید و برای رفع این مانع پیش مرغ رفت. مرغ وقتی ماجرای تله موش را شنید گفت که تله موش را برای تو گذاشتند و ربطی به من ندارد.  موش تصمیم گرفت پیش گوسفند برود و از او کمک بخواهد. گوسفند نیز گفت که چه سودی برای من دارد که به تو کمک کنم؟ تله موش را برای تو گذاشته اند و ربطی به من ندارد.  موش نیز از گوسفند ناامید شد و پیش  گاو رفت. گاو نیز گفت که تله موش چه خطری برای من دارد؟! گاو نیز به موش  کمک نکرد. تا اینکه  ماری در این تله موش گیر کرد. روز زن کشاورز  در انبار مشغول کار بود که این مار، او را نیش زد.

طبیب آمد و  برای معالجه زن، سوپ مرغ را تجویز کرد. کشاورز نیز تصمیم گرفت که برای تهیه آن، مرغ خودش را قربانی کند. هنگامی که می خواستند مرغ را ببرند موش به مرغ گفت: من به تو گفتم که تله موش کارگذاشته اند ولی تو توجّه نکردی!

چند روز بعد زن کشاورز در بستر بود و اهالی روستا به عیادت او آمدند. کشاورز برای  پذیرایی از مهمانان تصمیم گرفت که گوسفندش را قربانی کند. موش به سراغ گوسفند رفت و گفت: من به تو گفتم که تله موش کارگذاشته اند ولی تو توجّه نکردی!

 

مدّتی گذشت و  زن کشاورز درگذشت و کشاورز برای برگزاری مجلس ختم زنش تصمیم گرفت که گاو خود را قربانی کند. موش به سراغ گاو رفت و گفت: من به تو گفتم که تله موش کارگذاشته اند ولی تو توجّه نکردی!

 

با این رویکرد به مسائل فرهنگی نگاه کنید. آیا بازهم می گوییم که به من ربطی ندارد که فلانی بدحجاب  شده؟! آیا باز هم می گوییم که دوستم نماز نمی خواند؟ و ... می گویند گشت ارشاد را باید حذف کنیم. می گوییم حذف کردن گشت ارشاد نیاز به جانشین داردو می گویند مردم خودشان کار گشت ارشاد را می کنند. می گوییم امروز هم می توانند امّا کاری نمی کنند یعنی روحیه امر به معروف و نهی از منکر هنوز در مردم نهادینه نشده است. برای سالم سازی فضای فرهنگی باید همه دست به دست هم بدهیم و در قبال تمامی مسائل فرهنگی، همه مسؤولیم نه صرفا دولت نه صرفا مردم. اهمیّت فرهنگ اگر بیشتر از اقتصاد نباشد کمتر نیست. فرهنگ انسان ساز است و یک معضل فرهنگی نه بر یک فرد و یک جامعه تأثیر منفی بگذارد بلکه می تواند یک نسل را تباه کند.  به همین باید از تلاش کنیم که این فضا را سالم نگه داریم. نهادینه شدن یک فرهنگ در جامعه فرآیندی طولانی و تدریجی است و از بین بردن آن نیز همین‌گونه است. به عنوان مثال اگر سنّتی غلط مثل مصرف‌گرایی را در جامعه نهادینه کردیم شاید حدود سی سال طول بکشد که این سنّت غلط از بین برود و علاوه بر هزینه زمانی، هزینه پولی بسیاری هم باید باید برای از بین بردن این سنّت غلط صرف شود. هرچه یک سنّت ریشه‌دارتر و قدیمی‌تر شود، هزینه ها بیشتری باید خرج شود. امام صادق(علیه السّلام) می‌فرمایند: درهمی هزینه کردن در امر پیشگیری بهتر از هزینه‌های گزاف در امر درمان و پیگیری است.

حالا من هم به شما می گویم که تله های فرهنگی را کار گذاشته‌اند، حال اختیار با شماست که به این تله‌ها توجّه کنید یا...

 

*این یادداشت در سایت صبح لارستان منتشر شده  است.